İran’da yaygın olan haplogruplar
İran’da yaygın olan haplogruplar
İran, tarih boyunca farklı göç dalgalarına ve etnik çeşitliliğe ev sahipliği yaptığı için genetik yapısı oldukça karmaşıktır. İran’da yaygın olan Y-DNA (paternal) haplogrupları şunlardır:
1. J (J2, J1) – %35-40
- J2: İran’daki en yaygın haplogruptur. Mezopotamya, Anadolu ve İran’ın eski tarımcı halklarıyla ilişkilidir. Ahamenişler, Partlar ve Sasani döneminde yaygındı.
- J1: Güney İran, Arap Yarımadası ve Luristan bölgesinde daha sık görülür. Arap göçleriyle ilişkilidir.
2. R1 (R1a, R1b) – %15-25
- R1a: Kuzey İran, Horasan, Mazenderan ve Kürt nüfusunda daha yaygındır. Hint-Avrupa göçleriyle İran’a gelen Persler ve Medlerle ilişkilidir.
- R1b: Batı İran ve Zagros Dağları bölgesinde daha yaygındır. Avrupa ve Anadolu ile bağlantılı olabilir.
3. G2 – %10-15
- İran’ın en eski yerleşik halklarıyla ilişkilidir. Zagros Dağları ve kuzeybatı İran’da daha sık görülür.
4. E (E1b1b) – %5-10
- Kuzey Afrika ve Levant kökenlidir. İran’ın batısında ve güney kıyılarında görülür.
5. T – %5-8
- Mezopotamya ve Basra Körfezi kıyılarında yaşayan eski halklarla bağlantılıdır.
6. Q – %3-5
- Orta Asya kökenlidir. Doğu İran’da, özellikle Horasan ve Türkmen bölgelerinde yaygındır.
7. N – %1-3
- Ural-Altay kökenlidir. İran’da nadirdir ama kuzeydoğu bölgelerde görülebilir.
Genel Değerlendirme
İran’ın genetik yapısı J2 ve R1a haplogruplarının baskınlığı ile şekillenmiştir. J2, İran’ın yerli halkları ve Mezopotamya kültürleriyle bağlantılıyken, R1a Hint-Avrupa göçleriyle gelen Persler ve Medlerle ilişkilidir. Farklı dönemlerde gelen göçler İran’ın genetik çeşitliliğini artırmıştır.
